D'fháiltigh Josepha Madigan TD, an tAire Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta, inniu roimh an tuairisc go bhfuil €4.3m de chistíocht LIFE an AE á bhronnadh ar Sheirbhís Pháirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra na Roinne maidir le tionscadal atá dírithe ar fheabhas a chur ar staid caomhantais an Traonaigh in Éirinn.
Tá an traonach ar liosta na speiceas atá faoi chosaint in Iarscríbhinn I le Treoir na nÉan. Ba ghné coitianta de shaol na tuaithe in Éirinn an t-éan seo tráth ach tá ísliú 85% ar a líon ó na 1970idí i leith, agus cúngú mar a chéile tagtha ar a réimse, rud a fhágann gur i gCúige Chonnacht agus i nDún na nGall amháin, oileáin amach ón gcósta san áireamh, a bhíonn an t-éan le fáil níos mó. Tá tábhacht chinniúnach maidir leis an speiceas in Éirinn le bearta taca i leith an Traonaigh sna réimsí tíre seo.
Luaigh an tAire gur
léiriú an chistíocht seo ar an tábhacht leanúnach atá le clár LIFE an AE maidir le cuidiú le rialtais náisiúnta tionscadail mhórscála atá dírithe ar réigiún nó ar cheantar faoi leith a chur chun cinn agus a thabhairt i gcrích, go háirithe i gceantair tuaithe nó i gceantair imeallacha. Mar gheall ar an gcistíocht seo, beidh ar acmhainn na Roinne, i gcomhar le páirtithe leasmhara eile ar fud an Rialtais agus sna comharsanachtaí atá i gceist, bearta praiticiúla den inmharthanacht a chur i gcrích a chuideoidh leis an speiceas, a bhfuil suntas leis i gcultúr na hÉireann, a thabhairt slán san am atá le theacht.
Dúirt an Ceann ar Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn, Gerard Kiely,
Faoin togra seo, chun cur le staid caomhantais an Traonaigh, bainfear leas as maoiniú €4.3m faoi ionstraim maoinithe an AE don timpeallacht agus gníomhú ar son na haeráide: an clár LIFE. Is tosaíocht ollmhór é don Choimisiún Eorpach an bhithéagsúlacht a chosaint, go háirithe i gcomhthéacs Green Deal an Uachtaráin Ursula von der Leyen
Tá tús le cur le tionscadal LIFE Crex an Atlantaigh i mí Eanáir 2020 agus leanfaidh an obair go ceann 5 bliana le buiséad €5.9m. Cuirfear cistí ar fáil d'obair caomhantais ar láithreacha tionscadail i nDún na nGall, i Maigh Eo agus i nGaillimh. Beifear ag obair i gcomhar le húinéirí talún, leis an Roinn Talmhaíochta, Bia agus Mara, le hÚdarás na Gaeltachta, Institiúid Teicneolaíochta na Gaillimhe agus Mhaigh Eo agus Páirc Fhiadhúlra Fhóite agus é de sprioc leis an tionscadal ardú 20% ar líon na n-éan de chineál an Traonaigh sa bhliain 2018 a thabhairt i gcrích faoin mbliain 2024.
Ag fógairt na cistíochta di inniu, dúirt an tAire Madigan:
Is ábhar mór buartha ó thaobh cúrsaí caomhantais go bhfuil laghdú mar seo tagtha ar líon éan an Traonaigh in Éirinn. Ní mór cur chuige straitéiseach má tá an rath le bheith ar iarrachtaí speiceas a chaomhnú sa ghnáthóg nádúrtha. Táimse tugtha don tionscadal seo lena léirítear caomhcheangal idir aidhmeanna straitéiseacha na Roinne maidir leis an oidhreacht nádúrtha a chaomhnú agus an bealach a réiteach d'fhorbairt inmharthana ar chomharsanachtaí oileáin agus tuaithe.
Thug Príomh-Aoire an Rialtais agus Aire Stáit don Ghaeilge, don Ghaeltacht agus do na hOileáin, Seán Kyne TD cuairt ar Oifig an Choimisiúin Eorpaigh i mBaile Átha Cliath inniu chun casadh le hionadaithe agus baill ó Sheirbhís Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra na Roinne a raibh baint acu le Clár Caomhnaithe an Traonaigh agus a bheidh gníomhach sa tionscadal seo. Mhol an tAire Kyne an obair atá déanta acu agus dúirt
tá moladh le tabhairt don tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra as an obair chaomhnaithe, go háirithe sa réimse seo. Is líne tarrthála thar a bheith tábhachtach atá sa tionscadal seo atá á mhaoiniú ag an AE faoi LIFE a chuirfidh ar chumas an NPWS na cuspóirí caomhantais a bhaint amach chun todhchaí an éin ghoir aitheanta seo a chosaint i gceantair thuaithe na hÉireann.